Σε ποιό περιβάλλον μεγαλώσατε ;
Μεγάλωσα στα πόδια του σοφού Γεροβουνού που συνομιλούσε με τον ουρανό μα και με την ταξιδεύτρα θάλασσα κι άκουσα τις πρώτες ιστορίες από το Βουνό, από τις ασημοπράσινες γενναίες λεύκες στον μαγικό κήπο της παιδικής μου ηλικίας στην Κερατέα, από τον κρητικό πειρατή πατέρα μου και από τη Σαρακατσάνα γιαγιά μου στο νεραΪδοτραγουδισμένο δάσος του Διονύσου. Τη γιαγιά μου την Ανθούλα, που σαν τους τελευταίους εναπομείναντες παραμυθάδες του προηγούμενου αιώνα συνομιλούσε με τα δέντρα, τα ζώα και τα πουλιά, άκουγε παραμύθια από τον ήλιο, τη σελήνη, τα αστέρια και από τον Αόρατο και Ανείπωτο κόσμο. Τα πρώτα μου γράμματα τα έμαθα διαβάζοντας στο εργαστηρακι χειροποίητων παιχνιδιών της μάνας μου, που είχε βοηθό της πολύτιμο τον πατέρα μου. Ένα μικρό καμαράκι με τζάκι στην αυλή του σπιτιού. Θυμάμαι να κάθομαι σε ένα ξύλινο χειροποίητο σκαμνάκι από τον πατέρα μου και να διαβάζω τα πρώτα γράμματα, ανάμεσα στα πατρόν από τα λούτρινα αρκουδάκια, στα υφάσματα, στις μυτούλες και στα ματάκια που η μάνα μου σιωπηλά με μαστοριά τα συνέθετε σε παιχνίδια που στα μάτια μου ζωντάνευαν και χόρευαν και μου ψιθύριζαν μυστικά. Εκεί κι εγώ συνέθετα στον νου μου τις πρώτες ιστορίες, τα πρώτα παραμύθια… Εκεί κάποιες φορές αργότερα μεγαλώνοντας διάβασα Αριστοτέλη και Πλάτωνα, διάβασα Ηράκλειτο και κάποιες τραγωδίες. Εκεί χαραξα στο μικρό τοιχαλακι την φράση “Ο τρώσας και ιάσεται” και ζωγράφισα έναν άνθρωπο με φτερα που μεταμορφώνεται σε αετό. Το εργαστήρι παιχνιδιών ήρθε ο καιρός που έπαψε να υπάρχει. Η αναμμένη φωτιά στο τζάκι έσβησε δια παντός. Το τζάκι το γκρέμισαν. Η καμαρούλα έγινε αποθήκη πραγμάτων που είχαν ολοκληρώσει τον κύκλο τους και παρέμεναν σε αναμονή. Τα πράγματα άρχισαν να συσσωρεύονται χρόνο με τον χρόνο. Η μάνα που συνήθιζε να λέει “στην προηγούμενη ζωή μου μάλλον ήμουν νερό” έφυγε και πήγε να συναντήσει τον μεγάλο ωκεανό, εκεί από όπου είχε προέλθει. Ο πατέρας έφυγε κι αυτός και πήγε να συναντήσει τα χελιδονόψαρα που τόσο αγαπούσε να αποτυπώνει και σαν παιδί προσπαθούσα πάντα να φανταστώ πως είναι αραγε ένα ψάρι με φτερά; Στο σπίτι υπήρχε μια μεγάλη βιβλιοθήκη του πατέρα μου, που στα παιδικά μου μάτια φάνταζε σαν μαγικοφανταστικό κάστρο με άπειρα παραμύθια σαν δωμάτια μυστικά που μου ζητούσαν να τα εξερευνήσω.
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια ;
Στην απλωσιά και στη μεγαλειωδώς συγκινητική λιτότητα του αττικού τοπίου με ατέρμονα παιχνίδια μαζί με τα παιδιά από τρεις γειτονιές στον μαγικό κήπο του σπιτιού μου κάτω από τον μαγικό ίσκιο από τις λεύκες που τραγουδούσαν και σιγοψιθύριζαν τα παραμύθια του νερού που ερχόταν από το Σοφό Γεροβουνό που στα πόδια του ήταν ξαπλωμένο το χωριό. Με ζωγραφική που αγαπούσα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου και με πολλά παραμύθια που μου αφηγούνταν η γιαγιά μου η Ανθούλα με τη φωνή του γλυκόλαλου αηδονιού και του κελαρυστού νερού, με τραγούδια μελωδικά που σιγοψιθύριζε τα πρωινά η μάνα μου που αγαπούσε την ποίηση, με παραμύθια που μου άρεσε να διαβάζω μόνη μου από την πλούσια βιβλιοθήκη του πατέρα μου και με θεατρικές παραστάσεις που ανεβάζαμε τα παιδιά της γειτονιάς στο γκαράζ του διπλανού σπιτιού που το μετατρέπαμε σε σκηνή θεάτρου. Όταν ανακαλύψαμε με τον αδερφό μου τις παλιές φιγούρες του Καραγκιόζη που είχε φτιαγμένες ο πατέρας μας από την παιδική του ηλικία σε ένα κασελάκι στο υπόγειο του σπιτιού, επιχειρήσαμε να παίξουμε και θέατρο σκιών σε εκείνη τη μαγική αυλή των θαυμάτων που γέμιζε παιδιά, πεταλούδες και όνειρα. Από τα εννέα μου χρόνια έως και τα δεκαεφτά ήμουν σε μια εθελοντική ομάδα που ανεβάζαμε παραστάσεις σε νοσοκομεία, ορφανοτροφεία και ιδρύματα με στόχο να δώσουμε χαρά σε άλλα παιδιά που είχαν μεγαλύτερη ανάγκη από εμάς και καλούνταν να υπερβούν δυσμενείς συνθήκες.
Τί ειναι η τέχνη για εσάς;
Η Τέχνη είναι ένας δίαυλος για να ενσταλάξει στον άνθρωπο κάτι ανώτερο από αυτό που φαίνεται. Είναι ένας αγωγός ώστε να μπορέσει η ψυχή να ενωθεί με το Ένα, το Μοναδικό που ταυτόχρονα εμπεριέχει το Όλον. Η τέχνη μας επιλέγει, δεν την επιλέγουμε. Το κύριο έργο τέχνης που καλούμαστε να δημιουργήσουμε δεν είναι παρά ο ίδιος ο Εαυτός. Εμείς είμαστε τα υψηλότερα έργα τέχνης. Και άρα η υψηλότερη μορφή τέχνης είναι η τέχνη του ζην. Οι υπόλοιπες τέχνες είναι στην υπηρεσία της τέχνης του ζην, μπορούν να λειτουργήσουν δηλαδή σαν εργαλεία υποβοηθητικά, ώστε να αναβιβαστεί η ζωή μας σε ένα επίπεδο υψηλότερο αυτού, που συνήθως η πλειονότητα βιώνει. Το κύριο γέννημά μας είναι ο Εαυτός, η γέννα στην καρδιά μας. Η Τέχνη αυτόν τον ρόλο έχει στην πραγματικότητα, τη γέννα του Νέου Ανθρώπου που είναι ενωμένος με το Πνεύμα, που ανυψώνεται με τόλμη, αφοβία και αυταπάρνηση από τον κόσμο της ύλης, τον κόσμο της μορφικής πραγματικότητας, στον κόσμο της Ουσίας πέρα από την μορφή.
Πότε ξεκινήσατε να ζωγραφίζετε ;
Ξεκίνησα να ζωγραφίζω από τότε που θυμάμαι το εαυτό μου σε όποια επιφάνεια έβρισκα και θυμάμαι πως στην ηλικία των δύο ετών μου ασκούσε γοητεία να αποτυπώνω ίχνη με μολύβια πάνω στους τοίχους του σπιτιού. Το να ζωγραφίζω ήταν κάτι αβίαστα φυσικό και ζωτικής σημασίας, όπως η αναπνοή. Η τέχνη μιλά μέσα από τα παιδιά, όπως και ο Θεός, το Πνεύμα εν πολλοίς μιλά μέσα από τα παιδιά, καθότι οι ψυχές τους διέπονται από καθαρότητα και αγνότητα, άρα η τέχνη μπορεί να κυλάει από μέσα τους ανεμπόδιστα, δίχως φίλτρα, δίχως αλλοιώσεις ή διαστρεβλώσεις κυρίως νοητικού περιεχομένου, δίχως παραμορφωτικά γυαλιά. Αυτός που δεν σταματά να ζω-γραφίζει από την παιδική του ηλικία, αυτός που ζει γράφοντας, αποτυπώνοντας τον κόσμο που ενοράται μέσα από τα μάτια της ψυχής του γίνεται καλλιτέχνης. Έτσι κι εγώ δεν σταμάτησα ποτέ να ζω ζωγραφίζοντας και να επιτρέπω στην Τέχνη να ενσταλλάζει εντός μου τα σπέρματά της, τα γεννήματά της.
Πιστεύετε στο ταλέντο ;
Φυσικά και ναι, πρόκειται περί κατακτημένων δώρων από προγενέστερες ενσαρκώσεις, με τα οποία έρχεται η ψυχή για να εκπληρώσει την αποστολή της στην εκδήλωσή της στη ζωή. Κάθε ψυχή έρχεται με ένα τουλάχιστον δώρο, ξεχωριστό, ιδιαίτερο και ανεπανάληπτο που της δίδει τη δυνατότητα να υλοποιήσει τον σκοπό για τον οποίο βρίσκεται εδώ προσφέροντας την υπηρεσία της μέσω του ταλέντου και συμβάλλοντας έστω μια μικρή φωτοσταγόνα στο να φωτιστεί ο κόσμος μας.
Η θεραπευτική λειτουργία της Τεχνης, μιλήστε μας για αυτήν
Η κύρια λειτουργία της τέχνης για μένα είναι ακριβώς αυτή, η θεραπευτική, αυτή που υπηρετεί τον άνθρωπο και η πρωταρχική σημασία της λέξεως θεραπεύειν είναι τους θεούς υπηρετείν. Δηλαδή έχει εκφραστεί ότι ο άνθρωπος στις α-σθένειες (α-σθένος) και στις κοινωνικές συγκρούσεις είχε εκπέσει από την τάξη των θεών και για να βρει λύση στο πρόβλημά του και θεραπεία στην ασθένειά του έπρεπε να λάβει μέρος σε μια τελετουργία, η οποία θα τον επανέφερε σε ισορροπία με τους θεούς. Και ίσως αυτά σήμερα να μας φαίνονται ξεπερασμένα κι αναχρονιστικά, κι όμως η κεντρική ιδέα παραμένει αναλλοίωτη: ότι σε σοβαρά προβλήματα και σε ασθένειες, χρειάζεται κάτι να έρθει σε ισορροπία, στην πραγματικότητα πρόκειται για την ανάκτηση της ισορροπίας με το θεϊκό κομμάτι εντός μας, δηλαδή με τον αληθινό Εαυτό. H Τέχνη μπορεί να τίκτει, να γεννά μέσω των τεκόντων, δηλαδή των γονέων που επιλέγει, τα γεννήματά της τα υψηλά, αποκαλύπτοντας, φωτίζοντας, αποσχηματίζοντας και αναδημιουργώντας το αληθινό. Έτσι δημιούργησα το Healing Art in Greece ή αλλιώς δημιουργική θεραπευτική τέχνη με κύριο εργαλείο της την Ιαματική Ταξιδευτική (Psychodynamic Color Storytelling) που αποτελεί μια πρωτοποριακή συμβουλευτική και θεραπευτική τέχνη και μέθοδο προσέγγισης που αναδύθηκε ως καρπός του Ιερού Δέντρου της ζωής μου.
Έχετε λάβει μερος σε εκθέσεις, το βιογραφικό σας ειναι πλούσιο ποιοι οι τίτλοι των βιβλίων σας ;
Ναι, έχω λάβει μέρος σε εκθέσεις ζωγραφικής με μεγαλύτερη διάκριση την επιλογή έργων μου από τη Διεθνή έκθεση Μπιεννάλε στην Ιταλία το καλοκαίρι. Τον Φεβρουάριο το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Ζακύνθου έκανε αφιέρωμα στη ζωγραφική μου και επίσης με έργο μου συμμετείχα σε έκθεση του Chicago Atheneaum Museum for Architecture and Design.
Οι τίτλοι των βιβλίων που έχω συγγράψει και εικονογραφήσει είναι:
«Λαϊκά παραμύθια της Ζακύνθου», εκδόσεις Τρίμορφο
«Παραμύθια για της καρδιάς μας την αλήθεια», εκδόσεις Κονιδάρη
«Από καρδιά σε καρδιά όλα είναι δυνατά», εκδόσεις Αλφάβητο Ζωής
«Χρωματοθεραπευτικό βιβλίο, Ζωγραφίζοντας τα Οράματα της Εσώτερης Πηγής» (είναι στο τυπογραφείο και ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Οσελότος. Για το βιβλίο αυτό έχω υπογράψει συμβόλαιο και με εκδοτικό οίκο στο Λονδίνο και προσεχώς θα κυκλοφορήσει και εκεί.)
Η κλασική Φιλολογία πως βοήθησε στην μετέπειτα ενασχόλησή σας με την συγγραφή;
H επιστήμη του λόγου, η σπουδή στην αρχαία ελληνική γραμματεία και στον ανεξάντλητο πλούτο και σπάνιο θησαυρό της γλώσσας μας σαφώς πυροδότησε ακόμα πιο πολύ την αγάπη μου για τον λόγο, για τη μαγική δύναμη των λέξεων και σαφώς συνδέεται με την ενασχόλησή μου με το παραμύθι και με τη συγγραφή, όπως και με τα εκπαιδευτικά προγράμματα και με τα σεμινάρια που υλοποιώ για την τέχνη που υπηρετώ. Εξάλλου το κύριο μαγικό στοιχείο που παρέχει στα παραμύθια τη μυστική και ποιητική τους δύναμη είναι η ίδια η γλώσσα, που είναι η γλώσσα της ποίησης. Έχουμε την τύχη να διαθέτουμε μια γλώσσα που οι λέξεις της έχουν τη δύναμη ζωής και θανάτου, μεταμορφώσεων, μετατοπίσεων κλπ. Μπορεί μια λέξη να έχει τη δύναμη να διανοίξει ένα ολόκληρο πεδίο για να μετατοπιστεί η συνειδητότητα.
Ως αυτοδίδακτη ζωγράφος -εικονογράφος μιλήστε μας για τα υπέρ και κατά χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις αποκτώνται με τον καιρό ;
Στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης μεγάλα ονόματα καλλιτεχνών υπήρξαν αυτοδίδακτοι. Το φως της ψυχής τους μαζί με την άσβεστη εσώτερη φλόγα και το παλλόμενο εσωτερικό όραμα δίδαξαν και κατηύθυναν την πορεία τους στο μονοπάτι της Τέχνης και της δημιουργίας. Όπως προανέφερα πιο πάνω, η Τέχνη σε επιλέγει, δεν την επιλέγεις εσύ και οι σχολές καλών τεχνών που διασφαλίζουν την παροχή της ακαδημαΪκής γνώσεως δεν σε καθιστούν καλλιτέχνη, όπως και η Σχολή κλασικής φιλολογίας με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση δεν σε καθιστούν συγγραφέα ούτε παραμυθά. Οι τεχνικές γνώσεις μπορούν να αποκτηθούν με αδιάλειπτη εργασία και αφοσίωση μέσα στη διαδρομή της διερεύνησης και των πειραματισμών, μέσα από τη βιωματική καθημερινή σπουδή και μελέτη, που έτσι κι αλλιώς χρειάζεται το μονοπάτι αυτό, καθώς όταν η τέχνη σε παίρνει από το χέρι, δεν σου χαρίζεται, ζητά αποκλειστικότητα, αφοσίωση, αυταπάρνηση, θυσία και αφιέρωση. Και είναι γεγονός πως σε ό,τι αφιερώνεσαι, σου παραδίδεται…
Ποιούς ναΪφ ζωγράφους θαυμάζετε ;
Δεν θα μιλήσω για ναϊφ ζωγράφους ειδικά, αλλά για ζωγράφους που αγαπώ και μου ασκεί συγκίνηση το έργο τους. Αυτοί είναι πάρα πολλοί, αλλά εδώ θα αναφέρω κάποιους: William Blake, Roerich, Gustav Klimt, Van Gogh, Sezan, Shagal, Εγγονόπουλος, Παρθένης, Θεόφιλος, Iερώνυμος Μπος, όπως και αρκετοί ζωγράφοι από το Ιαπωνικό κίνημα τέχνης, Ukiyo-e, καθώς και οι ζωγράφοι των πορτρέτων φαγιούμ της αρχαιότητος.
Ποιό το όραμά σας;
Το όραμά μου είναι ένας κόσμος νέος που θα μετατοπιστεί η πόλωση της συνειδητότητας από τον υλισμό στην πνευματικότητα, όπου οι ψυχές θα επαναπροσδιορίσουν τις αληθινές αξίες και αρετές και με γενναιότητα και τόλμη, με αλτρουισμό και ειλικρίνεια, με ανιδιοτέλεια και συμπονετικότητα θα υπηρετούν την ανθρωπότητα και τον πλανήτη βαδίζοντας στις αρχές της σοφίας, της Αγάπης και της θέλησης για το καλό, το ωραίο και το αληθινό.
Πώς βιώνετε την πανδημία του κορωνοϊού;
Ως έναν καθημερινό αγώνα με το Σκοτάδι, για τον οποίο χρειάζεται να παραμένουμε στο κέντρο μας, στον πυρήνα της Ύπαρξής μας.
Όσο ο αγώνας μας συνεχίζεται, θα αυξάνουν ίσως οι εκδηλώσεις των δυνάμεων του Σκοταδιού να παρεμποδίσουν το έργο μας, να το σκιάσουν ή να το αμαυρώσουν,
όμως χρειάζεται να διατηρούμε το ψυχικό σθένος μας, την φλόγα της καρδιάς μας αναμμένη και την πίστη μας ότι στο τέλος το Φως θα νικήσει το Σκοτάδι.
Να θυμάστε ότι για να ηττηθεί το Σκοτάδι, χρειάζεται να αυξηθεί η αφοβία μας και για αυτό πρέπει να ανασύρουμε την κρυμμένη μας δύναμη από το βαθύτερο δώμα του παλατιού της καρδιάς μας, και για τούτο ακριβώς, το μυστικό είναι να μεγαλώσουμε παραμένοντας ταυτόχρονα παιδιά!
<> Χουάν Μιρό, θα μας ερμηνεύσετε ;
Για να ανακτηθεί ο παιδικός τρόπος θέασης των πραγμάτων δίχως φίλτρα, δίχως αλλοιώσεις ή διαστρεβλώσεις κυρίως νοητικού περιεχομένου, δίχως παραμορφωτικά γυαλιά, συχνά χρειάζεται να διανυθεί μια ολόκληρη διαδρομή ζωής και κάπου στην εσχατιά της να απελευθερωθεί το εσώτερο μαγικό παιδί που ζωγραφίζει πηγαία απευθείας από τη ψυχή του. Αυτό λέει και ο Μιρό, μιλάει για τη μεγαλειώδη απλότητα στην οποία για να φτάσεις πολλές φορές, έχεις βαδίσει ολόκληρο σχεδόν το μονοπάτι της ζωής σου.
Ως αφηγητές οι παππούδες και οι γιαγιάδες πώς διαμόρφωσαν τον εαυτό των εγγονιών τους
Μέσα από τον συμβολικό και απλό λόγο των παραμυθιών που διδάσκουν αρετές, υψηλές αξίες ζωής και την πίστη πως όλα είναι δυνατά, ακόμα και όσα αδύνατα φαντάζουν και πώς στο τέλος ο ήρωας με την ατρόμητη γενναιότητα της καρδιάς του και με την βοήθεια των μαγικών βοηθών του Αόρατου και Ορατού κόσμου θα υπερβεί τις αντιξοότητες και θα νικήσει το σκοτάδι.
Είναι διδακτικά τα λαϊκά παραμύθια και ποια η σχέση τους σε όλο τον κόσμο ;
Τα λαϊκά παραμύθια απ΄άκρη σ΄άκρη του κόσμου με λόγο συμβολικό και παραβολικό μιλούν για τα ίδια πράγματα που απασχολούν όλες τις ψυχές ανεξαρτήτως των όποιων γλωσσικών, φυλετικών, πολιτισμικών, κοινωνικών ή όποιων άλλων διαφορών. Και αυτά που απασχολούν τον άνθρωπο είναι κοινά σε κάθε γωνιά του πλανήτη, το μυητικό ταξίδι της ψυχής από το σκοτάδι της άγνοιας στο φως της επίγνωσης, το μυστήριο του έρωτα και του θανάτου, το μυστήριο της μεταμόρφωσης, οι φόβοι και οι πόθοι, η ουσία της ανθρώπινης επίγνωσης, οι ακραίες καταστάσεις, το Άγνωστο και το Ανείπωτο.
Τί σας εμπνέει;
Το Άγνωστο και το Ανείπωτο.
Το Αόρατο μα πανταχού παρόν.
Τί ετοιμάζετε ;
Ετοιμάζεται ως τις αρχές Δεκεμβρίου η κυκλοφορία του νέου βιβλίου μου, «Χρωματοθεραπευτικό βιβλίο, Ζωγραφίζοντας τα Οράματα της Εσώτερης Πηγής», από τις εκδόσεις Οσελότος. Για το βιβλίο αυτό έχει υπογραφεί συμβόλαιο και με εκδοτικό οίκο στο Λονδίνο, οπότε θα κυκλοφορήσει και στο εξωτερικό. Επίσης προσεχώς θα κυκλοφορήσει κι ένα νέο βιβλίο μου με παραμύθια με ιδιαίτερα πρωτότυπη εικονογράφηση. Επίσης ετοιμάζω ατομικές εκθέσεις στο εξωτερικό και πολλά άλλα και θαυμαστά!
