“Λαϊκά παραμύθια της Ζακύνθου”
Επιλογή, Διασκευή, Εικονογράφηση: Ζωή Νικητάκη
Επιμέλεια: Διονύσης Μουσμούτης
Εκδόσεις: Τρίμορφο
ISBN: 978-960-6730-28-3

“Υπάρχει ένας κόσμος μαγικός, που ολοένα περισσότερο λησμονούμε την ύπαρξή του.
Είναι το παραμύθι.
Το παραμύθι μας λυτρώνει από το βάρος της ζωής,
μπορεί να βαστάξει τ΄αβάσταχτα…”

Μ. Γ. Μερακλής

Τα παραμύθια, αυτός ο πολύτιμος πλούτος της συλλογικής μνήμης της ανθρωπότητας,
μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα κι από γενιά σε γενιά…
Οι παραμυθάδες αναλάμβαναν το καθήκον να μεταδώσουν τα παραμύθια και τις ιστορίες του λαού μας
χωρίς τη βοήθεια της γραφής με την πεποίθηση πως αν κάποτε λησμονηθούν οι ιστορίες τους,
εγκυμωνείται ο κίνδυνος να χάσει ο λαός την ψυχή του…
Η Μαριέττα Γιαννοπούλου Μινώτου (1900-1962), μια σημαντική λαογράφος και πολυδιάστατη πνευματική φυσιογνωμία που δέσποσε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα σε ελλαδικό, αλλά και διεθνές επίπεδο, τη δεκαετία του ΄30 κατέγραψε και δημοσίευσε ογδόντα τέσσερα παραμύθια από τη λαϊκή προφορική παράδοση της Ζακύνθου. Με το εγχείρημά της αυτό συνέβαλε στη διάσωση της ψυχής του λαϊκού πολιτισμού της γενέτειράς της. Διασώζοντας τον ανεξάντλητο αυτό θησαυρό της προφορικής μας παράδοσης, διέσωσε μεταξύ άλλων και την τοπική ιδιόλεκτο, τις λαϊκές δοξασίες, που αντικατοπτρίζουν τις αντιλήψεις και τον τρόπο σκέψης του λαού μας για τη ζωή και το θάνατο, για την τύχη και την αρρώστια, για τα όνειρα, τη λύτρωση, τον έρωτα.
Αλλά και τα αρχέγονα σύμβολα του λαού μας με φυλακτικές και απoτρεπτικές ιδιότητες που δηλώνουν τις μαγικοθρησκευτικές αντιλήψεις των απλών ανθρώπων της υπαίθρου.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης που διανύουμε, η διάσωση και διάδοση της γλώσσας του λαού μας είναι συνυφασμένη και ισοδυναμεί με τη διάσωση και διάδοση του πολιτισμού μας και της εθνικής μας ταυτότητας. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, η διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού μας προβάλλει ως επιτακτική ανάγκη.

Πενήντα χρόνια μετά το θάνατο της Ζακυνθίας λογίας, ξεχώρισα εφτά από αυτά τα παραμύθια και τόλμησα να τα διασκευάσω, χωρίς να ξεχάσω ελπίζω, πως η γλώσσα είναι όπως το σύμπαν,
ένα σύμπλεγμα από ρυθμούς και πως με το ρυθμό αρχίζουν όλα.
Πρόκειται για εφτά μαγικά παραμύθια με έντονο το στοιχείο των μεταμορφώσεων. Ένα αλλόκοτο πλάσμα με όνομα παράξενο και κοντό ίσαμε μια πιθαμή βοηθά μια κόρη, βασιλοπούλα να γενεί. Μια κοπέλα που το ΄χει η τύχη της γραμμένο αν δει καμιά φορά θάλλασα, σε ψάρι να μεταμορφωθεί, μια αλεπού που βοηθά ένα φτωχό παληκάρι την τύχη του ν΄αλλάξει και πολλοί ακόμα ήρωες που ξεδιπλώνουν την ιστορία τους, καθώς ξετυλίγεται το κουβάρι των παραμυθιών…
Κι έπειτα πήρα πινέλα και χρώματα και συνέχισα το ταξίδι στον κόσμο του απρόσμενου και απίθανου, εκεί όπου όλα είναι πιθανά κι ένοιωσα πως έστω για λίγο, καταπιάστηκα με τ΄ονειρο.
Φρόντισα να είναι πλούσια η εικονογράφηση και ελπίζω τα χρώματα να ταξιδεύουν τα όνειρα των παιδιών και των μεγάλων που ονειρεύονται σαν παιδιά… Άλλωστε λίγο πολύ όλοι μας είμαστε πλάσματα φτιαγμένα από το υλικό των ονείρων. Είναι στη μοίρα μας να ονειρευόμαστε κι ίσως επειδή τα όνειρα μετουσιώνονται μέσω του λόγου και της εικόνας, γίνονται παραμύθια και ζωγραφιές που τρέφουν τη ψυχή μας.

Σώπα.
Θα βουρτσίσω το παντελόνι μου
απ΄ την σκόνη των άστρων
απ΄τα μικρά σμαράγδια της θάλασσας…

Γ. Ρίτσος, “Πρωινό Άστρο”

Eλπίζω να φυσήσει λίγος παραμυθοαέρας στην καρδιά και στο νου σας.
Και ίσως κάθε σας ταξίδι στον κόσμο του πραγματικού ή του φανταστικού να ΄χει τον ίδιο πάντα προορισμό: την επιστροφή στην Πηγή. Εκεί, απ΄όπου αναβλύζουν όλα τα όνειρα, όλες οι ευχές κι οι προσευχές…